ประวัติของตำบลม่วงยาย

ในรายงานสรุปผู้บริหาร(Executive Summary)โครงการสำรวจและจัดทำแผนการจัดการอนุรักษ์และปรับปรุงสภาพแวดล้อมเมืองโบราณดงเวียงแก่น จังหวัดเชียงราย ซึ่งเป็นการวิจัยของมหาวิทยาลัยราชภัฎเชียงราย(2546) ระบุว่าพื้นที่เมืองโบราณดงเวียงแก่นที่ตั้งอยู่ในเขตบ้านม่วง หมู่ 3 ตำบลม่วงยาย เป็นดินแดนที่มีชุมชนอาศัยอยู่มาตั้งแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์ เนื่องจากทำเลที่เหมาะสมในการตั้งถิ่นฐานและความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากรธรรมชาติ และมีพัฒนาการเรื่อยมาสร้างชุมชน มีกำแพงเมือง(คันดิน) คูเมือง(คูน้ำ) ล้อมรอบ จากตำนานสิงหนวัติเมืองดงเวียงแก่นเป็นชุมชนขนาดเล็ก มีเรื่องเล่าถึงเหตุการณ์สู้รบระหว่างเจ้าหลวงเวียงแก่นกับพญามังรายที่ทุ่งคาวบริเวณที่ราบด้านทิศตะวันตกของเมืองโบราณฯ การสู้รบในครั้งนั้นเจ้าหลวงเวียงแก่นเป็นฝ่ายแพ้แล้วเมืองจึงได้ร้างไป หลักฐานซากวัดร้างพบว่าเป็นสถาปัตยกรรมแบบล้านนา ช่วงพุทธศตวรรษที่ 15-17
จากข้อมูลทั่วไปของแผนพัฒนาตำบลประจำปี 2546 ของเทศบาลตำบลม่วงยาย ระบุว่าเมื่อประมาณปี พ.ศ.2280 มีราษฎรประมาณ 50 ครัวเรือน อพยพมาจากจังหวัดน่าน แพร่ เชียงใหม่ และลำปาง พระยานาเตรียมเป็นผู้นำในถิ่นฐานครั้งแรกที่บ้านม่วง บ้านยาย และบ้านหลู้ ในปี พ.ศ.2431 ได้รับการจัดตั้งเป็นตำบลม่วงยาย โดยมีขุนม่วงยายเขตเป็นกำนันคนแรก